Соттук буйрук – бул соттук актынын өзгөчө түрү. Аны сот толук соттук териштирүүсүз, доогердин талабы боюнча жана жоопкер каршы чыкпаган учурда чыгарат. Буйрукта тараптар сотко чакырылбайт жана ал жөнөкөйлөштүрүлгөн тартипте каралат.
Соттук буйруктун сот чечиминен айырмасы:
- Чыгаруу тартиби:
- Соттук буйрук соттук териштирүүсүз жана тараптарды чакыруусуз чыгат.
- Сот чечими толук соттук териштирүү учурунда тараптардын катышуусу жана далилдерди изилдөө аркылуу кабыл алынат.
- Мөөнөттөр жана аткаруу:
- Соттук буйрук сот чечимине караганда тезирээк чыгат, анткени ал талашсыз талаптар үчүн багытталган.
- Сот чечими белгиленген тартиптер (мисалы, доо арыз берүү) аяктагандан кийин күчүнө кирет. Ал эми буйрукка каршы арыз берилсе, ал дароо жокко чыгарылышы мүмкүн.
- Негиздер:
- Буйрук талашсыз талаптар боюнча (мисалы, карызды өндүрүү) гана чыгат.
- Сот чечими бардык жарандык талаш-тартыштарды камтыйт.
Соттук буйрукту жокко чыгаруу
Эгерде жоопкер же кызыкдар тарап белгиленген мөөнөттө каршы пикирин билдирсе, соттук буйрук жокко чыгарылат.
- Соттук буйрукка каршы пикир анын көчүрмөсү алынган күндөн тартып 10 күндүн ичинде берилиши керек.
- Эгерде мөөнөт өтүп кетсе, аны калыбына келтирүү үчүн жүйөлүү себептерди көрсөтүп, арыз берсе болот.
- Пикир эркин формада жазылат, бирок сөзсүз түрдө төмөнкүлөрдү камтышы керек:
- Буйрук тууралуу маалымат (номери, күнү, кайсы сот экени).
- Соттук буйрукту эмне үчүн макул көрбөй турганыңыздын себеби.
- Буйрукту аткарууга таасир этиши мүмкүн болгон жагдайлар.
- Бул этапта далилдерди же жүйөлөрдү келтирүү милдеттүү эмес.
- Каршы пикир буйрукту чыгарган сотко берилет.
- Аны жеке өзү, өкүлү аркылуу же почта аркылуу тапшырса болот.
- Сот каршы пикирди алгандан кийин тараптарды чакырбастан, буйрукту жокко чыгарат.
- Бул боюнча тиешелүү аныктама чыгат.
- Сот буйрукту жокко чыгаруу тууралуу аныктаманы эки тарапка тең жөнөтөт.
Эгерде буйрук жокко чыгарылса, доогер доо арыз менен сотко кайрыла алат. Бул учурда иш тараптардын катышуусунда каралат.
Өзгөчө учурлар:
- Эгерде сиз буйруктун көчүрмөсүн албасаңыз же анын бар экенин билбесеңиз, бул каршы пикир берүү мөөнөтүн калыбына келтирүү үчүн негиз болушу мүмкүн.
- Эгерде сот буйрукту жокко чыгаруу боюнча арызды четке какса, жогорку инстанцияга даттанса болот.
Жыйынтык
Соттук буйрук – соттук актынын талашсыз талаптар үчүн жөнөкөйлөтүлгөн түрү. Аны жокко чыгарыш үчүн 10 күндүн ичинде каршы пикир берүү зарыл.