Айлык акыны төлөө жумуш берүүчүнүн негизги милдеттеринин бири болуп саналат. Кыргыз Республикасынын эмгек мыйзамдары айлык акыны төлөө мөөнөтүн жана тартибин так жөнгө салат. Бул нормаларды бузуу жумуш берүүчү үчүн белгилүү бир жоопкерчиликти жаратат.
1. Айлык акыны төлөө мөөнөтү
Кыргыз Республикасынын Эмгек кодексинин 157-беренесине ылайык:
- Айлык акы айына кеминде эки жолу төлөнүшү керек.
- Так мөөнөттөр жамааттык келишимде же жергиликтүү нормативдик актыларда белгиленет, бирок эмгек мыйзамдарында каралган шарттардан төмөн болбошу керек.
- Эгерде төлөө күнү эс алуу же майрам күндөргө туш келсе, төлөм андан мурунку күнгө жылдырылат.
- Кызматкер жумуштан кеткен учурда бардык эсеп-кысап акыркы иш күнүндө жүргүзүлүшү керек. Кызматкер ошол күнү жок болсо, анын жазуу жүзүндөгү талабы боюнча кийинки күндөн кечиктирилбестен төлөнүшү зарыл.
2. Айлык акыны кечиктирген үчүн жумуш берүүчүнүн жоопкерчилиги
Айлык акыны жана башка төлөмдөрдү кечиктирсе:
- Жумуш берүүчү ар бир күнгө карыз суммасынын 0,25% өлчөмүндө компенсация төлөөгө милдеттүү.
Кызматкерди иштен бошоткондо төлөмдү кечиктирсе:
- Бул учурда ошол эле 0,25% компенсация төлөнөт.
3. Компенсациянын жогорку чеги
- Жумуш берүүчү айлык акы толук төлөнгөнгө чейин компенсацияны чектөөсүз төлөп берүүгө милдеттүү.
- Кызматкер жазуу жүзүндө талап койгондон кийин, компенсация төлөө бүткөнгө чейин эсептелет.
4. Кошумча жоопкерчилик чаралары
Айлык акыны кечиктирген үчүн компенсациядан тышкары жумуш берүүчү төмөнкүдөй жоопкерчиликке тартылышы мүмкүн:
-
Административдик жоопкерчилик:
- Эмгек мыйзамдарын бузганы үчүн айып пул.
-
Материалдык жана моралдык жоопкерчилик:
- Айлык акынын кечиктирилиши үчүн тарткан чыгымдарды жана моралдык зыянды төлөө.
-
Жазык жоопкерчилиги:
- Эгерде жумуш берүүчү өөнтөлүү жана атайылап системалуу түрдө айлыкты кечиктирсе же кызматкерлердин укуктарын олуттуу түрдө бузса, кылмыш жоопкерчилигине тартылышы мүмкүн.
5. Кызматкер айлык акысы кечиккенде эмне кыла алат?
-
Жумуш берүүчүгө расмий түрдө кайрылуу:
- Айлык акыны төлөө боюнча жазуу жүзүндө талап коюу.
-
Ишти токтотуу укугу:
- Эгерде айлык акы 15 күндөн ашык кечиктирилсе, кызматкер убактылуу ишин токтотуп, толук төлөмдү күтүүгө укуктуу (Эмгек кодексинин 159-беренеси).
-
Эмгек мыйзамдарын көзөмөлдөө кызматына кайрылуу:
- Айлык акынын кечиктирилиши тууралуу арыз менен тиешелүү органдарга кайрылуу.
-
Сотко кайрылуу:
- Айлыгын жана компенсациясын өндүрүү жана моралдык зыян үчүн сотко кайрылуу.