Айлык акыны төлөө жумуш берүүчүнүн негизги милдеттеринин бири болуп саналат. Кыргызстандын эмгек мыйзамдарында маянаны төлөө мөөнөтү жана тартиби так аныкталган.
1. Айлык акыны төлөө мөөнөтү
Кыргыз Республикасынын Эмгек кодексинин 157-беренесине ылайык:
- Айлык акы айына кеминде бир жолу төлөнүшү керек.
- Так мөөнөттөр жамааттык келишимде же жергиликтүү нормативдик актыларда белгиленет.
- Эгерде төлөө күнү эс алуу же майрам күндөргө туш келсе, төлөм андан мурунку күнгө жылдырылат.
- Кызматкер жумуштан кеткен учурда бардык эсеп-кысап акыркы иш күнүндө жүргүзүлүшү керек. Кызматкер ошол күнү жок болсо, анын жазуу жүзүндөгү талабы боюнча кийинки күндөн кечиктирилбестен төлөнүшү зарыл.
2. Айлык акыны кечиктирген үчүн жумуш берүүчүнүн жоопкерчилиги
- Айлык акыны жана башка төлөмдөрдү кечиктирсе:
Жумуш берүүчү ар бир күнгө карыз суммасынын 0,15% өлчөмүндө компенсация төлөөгө милдеттүү. - Кызматкерди иштен бошоткондо төлөмдү кечиктирсе:
Бул учурда компенсация күнүнө 0,5%га чейин көбөйтүлөт.
3. Компенсациянын жогорку чеги
- Кызматкердин жазуу жүзүндөгү талабы коюлганга чейинки аралык үчүн компенсациянын жалпы суммасы карыз суммасынан 200% ашпоого тийиш.
- Жазуу жүзүндөгү талап берилип, бирок иш берүүчү айлыкты дагы деле кечиктирип жатса, анда ал эсеп-кысапты толук жапканга чейин чектөөсүз компенсацияны төлөп берүүгө милдеттүү.
4. Кошумча жоопкерчилик чаралары
Айлык акыны кечиктирген үчүн компенсациядан тышкары жумуш берүүчү төмөнкүдөй жоопкерчиликке тартылышы мүмкүн:
-
- Административдик жоопкерчилик:
Эмгек мыйзамын бузганы үчүн айып пул. - Материалдык жана моралдык жоопкерчилик:
Айлыгы кечиккен үчүн кызматкер тарткан чыгымдарды жана моралдык зыянды төлөө. - Жазык жоопкерчилиги:
Айлыкты системалуу түрдө кечиктирсе же кызматкерлердин укуктарын олуттуу түрдө бузганда колдонулат.
- Административдик жоопкерчилик:
5. Кызматкер айлык акысы кечиккенде эмне кыла алат?
- Алгач жетекчилигине кайрылып, айлык акыны төлөө боюнча жазуу жүзүндө талап коюш керек.
- Койгон талабынан жыйынтык болбосо, эмгек мыйзамдарын көзөмөлдөө кызматына арыз менен кайрылса болот.
- Сотко кайрылып, айлыгын жана айлыкты кечиктирген үчүн моралдык зыянды өндүрүү талабын кое алат.