Эркинен ажыратылгандар же аскердик дисциплинардык бөлүктө кармалгандар жазасынан шарттуу түрдө мөөнөтүнөн мурда кутула алышат.
Эгерде соттолгон адам төмөнкү шарттардын бардыгына жооп берсе, мөөнөтүнөн мурда шарттуу түрдө бошотулушу мүмкүн:
- Оң жакка өзгөргөнүн көрсөтүп, коомго ийгиликтүү аралаша алды.
- Кылмышы менен келтирген зыяндын кеминде жарымын төлөп берди.
- Жоюлбаган тартиптик жазасы жок.
- Жаза өтөө учурунда эмгекке жана окууга ак ниет мамиле жасаган.
- Эгер алкоголго, баңгизатына же дагы башка нерселерге көз карандылыгы болсо, дарылануу курсунан өттү.
Мөөнөтүнөн мурда эркиндикке чыгыш үчүн соттолгон адам жасаган кылмышына жараша жазасынын төмөндөгүдөй бөлүгүн өтөп бүтүшү керек:
– анча оор эмес кылмыш жасагандар жаза мөөнөтүнүн 2/3 кем эмесин;
– оор же өзгөчө оор кылмыш жасагандар жаза мөөнөтүнүн 3/4 кем эмесин;
– эгерде соттолгон адам буга чейин мөөнөтүнөн мурда шартуу түрдө бошотулуп, бирок ал чечим кайра жокко чыгарылган болсо, анда ал жаза мөөнөтүнүн кеминде 3/4 бөлүгүн өтөп бүтүшү талап;
– медиация алкагында жабырлануучу тарап менен макулдашууга жетише алгандар анча оор эмес кылмышы үчүн белгиленген мөөнөттүн жарымынан кем эмесин өтөп бүтүшү зарыл;
– өмүр бою эркинен ажыратылгандар жазанын кеминде 25 жылын өтөп бүтүшү керек.
Жазаны өтөөдөн шарттуу түрдө мөөнөтүнөн мурда бошотуу төмөнкү кылмыштар боюнча соттолгон адамдарга карата колдонулбайт:
– баланын өмүрүнө же баланын жыныстык кол тийбестигине кол салуу;
– баланын руханий-адеп-ахлактык саламаттыгына каршы кылмыштар;
– кыйноо;
– тынчтыкка жана адамзаттын коопсуздугуна каршы кылмыштар, ошондой эле согуш кылмыштары;
– уюшкан топтун же кылмыштуу шериктештиктин курамында жасалган кылмыштар;
– терроризм актысы же экстремисттик уюмду түзүү;
– коомдук коопсуздукка, конституциялык түзүлүштүн негиздерине жана мамлекеттин коопсуздугуна каршы кылмыштар.
1-кадам: Шарттуу түрдө бошотууну соттолгон адам өз алдынча же өзү жаткан түрмөнүн башкаруучулары аркылуу сураса болот.
2-кадам: Арызды алган соң абактын администрациясы иштин чоо-жайын текшерет.
3-кадам: Соттолгон адам жаза мөөнөтүнүн талап кылынган бөлүгүн өтөгөндөн кийин, абак администрациясы бир айдын ичинде шарттуу түрдө бошотуу жөнүндө арызды карап чыгып, сунуштаманы сотко жибериши керек.
4-кадам: Сунуштамада соттолгон адамдын жүрүм-туруму, анын жаза өтөө мезгилиндеги эмгекке жана окууга болгон мамилеси жөнүндө маалыматтар камтылышы керек.
5-кадам: Эгерде соттолгон аял кош бойлуу болсо жана коомдук жумуштарга тартылса, абактын башчысы бул жагдайларды эске алуу менен аны мөөнөтүнөн мурда бошотуу жөнүндө сунуш берет.
6-кадам: Эгерде сот мөөнөтүнөн мурда бошотуу сунушун четке какса, жаңы сунуш соттун чечиминен кийин үч айдан кийин гана берилиши мүмкүн.